Kök hücreler, kendilerini yenileme ve farklı hücre tiplerine dönüşme yeteneğine sahip oldukları için insan vücudu için çok önemlidir. Kas ve sinir hücrelerinin aksine, kök hücreler bölünebilir ve çoğalabilir, bu da onları doku ve organ rejenerasyonu için gerekli kılar. Oksijen taşıma ve nöral iletim gibi hayati işlevleri yerine getirerek özel hücrelere farklılaşabilirler. Ancak yaş ilerledikçe kök hücre sayısı azalarak doku ve organlarda onarılamaz hasarlara yol açar. Kök hücre tedavisi, ölümle sonuçlanabilecek hastalıkların, bazı kanser türlerinin ve doğumsal kan hastalıklarının tedavisinde hayati bir rol oynamaktadır.
Kök hücreler insan vücudundaki tüm doku ve organları oluşturan temel hücrelerdir. Yenilenme ve onarım için ihtiyaç duyulan herhangi bir hücre tipine dönüşme konusunda eşsiz bir yeteneğe sahiptirler. Embriyonik kök hücreler, somatik kök hücreler (dokuya özgü veya yetişkin kök hücreler) ve indüklenmiş pluripotent kök hücreler (iPS hücreleri) dahil olmak üzere farklı kök hücre türleri vardır. Kök hücre tedavisi, çeşitli hastalık ve yaralanmaları tedavi etmek için hastanın kendi vücudundan, uyumlu bir donörden veya yağ dokusu veya kemik iliği gibi diğer kaynaklardan kök hücrelerin nakledilmesini içerir. Bilimsel araştırmalar ilerledikçe, kök hücre tedavisi Alzheimer, Parkinson gibi ilerleyici hastalıkların ve omurilik yaralanmaları ve serebral damar tıkanıklığının neden olduğu nörolojik bozuklukların tedavisinde umut vaat ediyor.
Kök hücre tedavisi periferik kan, kemik iliği veya kordon kanından alınan kök hücrelerin kullanılmasını içerir. Otolog nakil hastanın kendi kök hücrelerinin hasarlı bölgeye nakledilmesini içerirken, allojeneik nakilde başka bir donörden alınan kök hücreler kullanılır. Bazı durumlarda mükemmel bir eşleşme olmadığında haploidentik transplantasyon gerekli olabilir. Tedavinin başarı oranı hastalığın türüne, süresine ve komplikasyonlarına göre değişmektedir. Kök hücre tedavisi; ortopedi, nöroloji, oftalmoloji, travmatoloji gibi birçok tıp alanında uygulanmakta olup kemik iliği kanserleri, organ kanserleri, anemi, immün yetmezlik bozuklukları, kalıtsal metabolik hastalıklar gibi hastalıkların tedavisinde kullanılmaktadır.
18 ila 50 yaşları arasındaki her sağlıklı kişi kök hücre donörü olabilir. En yaygın bağış yöntemi, periferik kandan kök hücrelerin toplanmasını içerir. Vericiye kök hücre üretimini uyaran ilaçlar verilir ve kök hücreler özel bir makine aracılığıyla kandan toplanır. Diğer bir bağış yöntemi ise genel anestezi altında pelvis kemiğinden kök hücrelerin toplandığı kemik iliği toplama yöntemidir. Kök hücre bağışlamak güvenli ve basit bir işlemdir ve ihtiyacı olan hastalar için önemli tedaviler sağlayarak hayat kurtarabilir.
Sağlıklı bir yaşam için düzenli check-up yaptırmak ve hayat kurtaran tedavilere katkıda bulunmak için kök hücre donörü olmayı düşünmek önemlidir.
